Stuttgart – Als het op een maximaal veiligheidsniveau aankomt, is Mercedes-Benz Trucks altijd al een pionier in de vrachtwagensector geweest. De constructeur investeert elk jaar honderden miljoenen euro’s in onderzoek en ontwikkeling opdat rijhulpsystemen de chauffeurs nog beter zouden bijstaan in hun werk en de veiligheid voor alle weggebruikers zouden verhogen. De meest recente voorbeelden daarvan zijn Active Sideguard Assist met geautomatiseerde remfunctie en Active Drive Assist 2 met automatische noodstopfunctie, dat in de herfst van 2020 aan de wereld werd voorgesteld. Met onmiddellijke ingang kunnen klanten in 24 Europese landen en bepaalde niet-Europese markten de nieuwe assistentiesystemen bestellen voor bepaalde vrachtwagens van Mercedes-Benz Trucks. De productie gaat in juni 2021 van start.

Met een zware vrachtwagen door het stadsverkeer of over smalle wegen met verwarrende kruispunten rijden, is zelfs voor professionele chauffeurs vaak een ware uitdaging, zeker wanneer er afdraaimanoeuvres aan te pas komen. De chauffeur moet op de verkeerslichten en verkeersborden letten, maar ook op tegenliggers en dwarsverkeer, evenals op voetgangers en fietsers langs de kant van de weg. Het probleem is dat zwakke weggebruikers zich vaak niet bewust zijn van het feit dat een vrachtwagenchauffeur ze in bepaalde situaties zelfs niet kan zien. Bovendien vertrekken vrachtwagens met een lange wielbasis of aanhangwagen vaak op een manier die andere verkeersdeelnemers moeilijk begrijpen: voor ze afdraaien, rijden vrachtwagens eerst rechtdoor op het kruispunt om de oplegger of aanhangwagen voldoende plaats te geven om mee te draaien. Daardoor hebben fietsers en voetgangers die aan de bijrijderszijde van het voertuig oversteken vaak niet in de gaten dat de vrachtwagen gaat afslaan en gaan ze ervan uit dat hij rechtdoor zal rijden.

In dergelijke situaties kan Sideguard Assist (S1R) op een handige manier tussenbeide komen: het systeem, dat door Mercedes-Benz Trucks werd ontwikkeld, is sinds 2016 af fabriek verkrijgbaar op diverse Actros-, Arocs- en Econic-modellen. Als Sideguard Assist bij rechtse afdraaimanoeuvres een voetganger of fietser in de detectiezone aan de bijrijderszijde waarneemt, kan het systeem de chauffeur waarschuwen volgens een meerfasig proces.

Vanaf juni 2021 zal Sideguard Assist (S1R) op de meeste Actros- en Arocs-modellen worden vervangen door het nieuwe Sideguard Assist (S1X) met een bijkomende functie die in bepaalde omstandigheden levens kan redden: Active Sideguard Assist (ASGA), dat vanaf productiemaand juni beschikbaar wordt, kan de bestuurder niet alleen waarschuwen voor bewegende voetgangers en fietsers aan de bijrijderszijde maar remt ook automatisch af bij afdraaisnelheden tot 20 km/u. Zo kan het de vrachtwagen tot stilstand brengen als de bestuurder niet reageert op de waarschuwingen. Active Sideguard Assist detecteert de behoefte aan deze interventie op basis van de stuurhoek en kan aanrijdingen in het beste geval vermijden. Mercedes-Benz Trucks is ‘s werelds eerste vrachtwagenconstructeur die een dergelijk systeem met actieve remfunctie aanbiedt. Zo draagt het merk bij tot een verdere daling van het aantal zwaargewonde of dodelijke slachtoffers bij ongevallen veroorzaakt door afdraaiende voertuigen.

Ook Active Drive Assist (ADA) betekent een stap voorwaarts in termen van veiligheid. Dit is het systeem dat de nieuwe Actros in 2018 tot ‘s werelds eerste deels autonoom rijdende serievrachtwagen heeft gemaakt (SAE-niveau 2). In bepaalde omstandigheden kan het systeem de chauffeur ondersteunen met een overlangse en laterale geleiding van de vrachtwagen en kan het een veilige afstand tot voorliggers bewaren, accelereren en sturen als de noodzakelijke systeemvoorwaarden (zoals een voldoende draaistraal en duidelijk zichtbare wegmarkeringen) zijn vervuld. Wanneer de chauffeur een voorligger te dicht nadert, kan ADA de vrachtwagen automatisch afremmen tot de voorgeprogrammeerde minimumafstand opnieuw wordt gerespecteerd. Zodra dat het geval is, kan het systeem de vrachtwagen weer laten versnellen tot de voorgeprogrammeerde snelheid.

ADA 2, de nieuwste generatie van dit systeem die vanaf juni 2021 verkrijgbaar wordt, doet er nog een schepje bovenop: het systeem kan een noodstop uitvoeren wanneer het merkt dat de chauffeur al een langere tijd niet meer actief betrokken is bij het rijproces (bijvoorbeeld door gezondheidsproblemen). Eerst maant het systeem de chauffeur via visuele en akoestische signalen aan om zijn of haar handen op het stuurwiel te plaatsen. Maar als hij of zij zelfs na diverse waarschuwingen niet binnen de 60 seconden reageert door te remmen, te sturen, te accelereren of voertuigsystemen te bedienen via de toetsen op het stuurwiel, kan het systeem de vrachtwagen binnen zijn werkingslimieten veilig tot stilstand brengen en de volgende voertuigen waarschuwen met de waarschuwingsknipperlichten. Het noodstopmanoeuvre dat het systeem uitvoert, kan op elk moment worden geannuleerd door het gaspedaal diep in te drukken. Wanneer de vrachtwagen tot stilstand komt, kan het systeem de nieuwe elektronische parkeerrem automatisch inschakelen. Bovendien worden de deuren ontgrendeld zodat ambulanciers en andere hulpverleners de chauffeur rechtstreeks kunnen bereiken bij een medisch noodgeval.

De automatische reminterventie van Active Sideguard Assist en de automatische noodstop van Active Drive Assist 2 mogen niet worden verward met de noodremfunctie van Active Brake Assist 5. ABA 5 werkt met een mix van radar- en camerasystemen. In tegenstelling tot ABA 4, dat het voertuig slechts gedeeltelijk kon afremmen bij de detectie van bewegende personen, kan ABA 5 het voertuig ook volledig tot stilstand brengen bij snelheden tot 50 km/u.

Als ABA 5 een dreigende aanrijding detecteert met een voorligger, een stationair obstakel of een voetganger die uit de andere richting komt, de weg oversteekt, op zijn rijstrook wandelt of plots stilstaat door het schrikken, geeft het de chauffeur eerst een visuele of akoestische waarschuwing. Als de chauffeur niet adequaat reageert, kan het systeem in een tweede stap een gedeeltelijk remmanoeuvre starten, waarbij de snelheid met drie m/s wordt gereduceerd, wat ongeveer overeenstemt met 50 procent van de maximale remprestaties. Wanneer de ongevalsdreiging aanhoudt, kan ABA 5 binnen de grenzen van het systeem een automatische noodstop tot stilstand uitvoeren en vervolgens de nieuwe elektronische parkeerrem inschakelen.

Het volgende geldt voor alle rijhulpsystemen van Mercedes-Benz Trucks: ze zijn ontwikkeld om de chauffeur in de mate van het mogelijke en binnen de systeemgrenzen te ondersteunen. Maar conform de wetgeving blijft de bestuurder volledig en finaal verantwoordelijk voor zijn of haar voertuig.

Deze rijhulpsystemen, die de chauffeur actief kunnen ondersteunen in situaties die het systeem als kritiek herkent, kunnen een positieve invloed hebben op de verkeersveiligheid. Dat bleek onder meer uit een test met meer dan duizend voertuigen op het terrein, die tussen 2008 en 2012 werd uitgevoerd door de Duitse federale vereniging voor vrachttransport, logistiek en afvalverwerking (Bundesverband Güterkraftverkehr Logistik und Entsorgung, der Berufsgenossenschaft für Transport und Verkehrswirtschaft), de handelsvereniging van de transportsector, en verzekeringsmaatschappij Kravag. Deze test toonde aan dat de vrachtwagens met rijhulpsystemen 34 procent minder kans hadden om betrokken te geraken bij een ongeval dan voertuigen van hetzelfde type.